Các bác sĩ Bệnh viện K phối hợp chuyên gia Nhật Bản phẫu thuật bằng robot cho những người bệnh bị ung thư dạ dày, trực tràng, gan và thực quản. (Ảnh MẠNH HÀ)

Điều đó sẽ góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển đất nước giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.

Theo Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan, Nghị quyết số 72-NQ/TW có ý nghĩa chiến lược, toàn diện và lâu dài, mang tính chất hành động, là “Nghị quyết để thực hiện Nghị quyết” với nhiều chính sách bổ sung, tăng cường, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối trước đây, đưa ra những nhiệm vụ và giải pháp đột phá nhằm tháo gỡ, khơi thông các điểm nghẽn, nút thắt, khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước và kỳ vọng của nhân dân, hướng đến hai mục tiêu chiến lược 100 năm thành lập Đảng vào năm 2030 và 100 năm giành độc lập đất nước vào năm 2045. Nghị quyết được xây dựng theo nguyên tắc không thay thế cho các nghị quyết, chỉ thị của Đảng đã ban hành mà chỉ đề cập các vấn đề mới, quan trọng có tầm ảnh hưởng lớn, tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt chính, tạo đột phá trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân để hoàn thành các mục tiêu chiến lược đã đề ra. Nghị quyết xác định 5 quan điểm, 5 nhóm mục tiêu cụ thể đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đột phá và trách nhiệm trong tổ chức thực hiện.

Một trong những điểm nhấn quan trọng của Nghị quyết số 72-NQ/TW là chuyển trọng tâm từ “chữa bệnh” sang “phòng bệnh”, lấy y tế dự phòng và y tế cơ sở làm nền tảng và người dân sẽ được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, quản lý sức khỏe toàn diện ngay tại trạm y tế cấp xã.

Để hiện thực hóa chủ trương này, Bộ Y tế tập trung triển khai các nhóm giải pháp đột phá về nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị và cơ chế tài chính. Về nhân lực, y tế cơ sở, y tế dự phòng sẽ ưu tiên bố trí, huy động nguồn lực, có cơ chế, chính sách vượt trội để phát triển nhân lực bảo đảm đồng bộ về số lượng, chất lượng, cơ cấu, nhất là nhân lực ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo.

Trong giai đoạn 2025-2030, mỗi năm các địa phương luân phiên, luân chuyển, điều động ít nhất 1.000 bác sĩ về làm việc có thời hạn tại trạm y tế cấp xã; bổ sung bác sĩ cơ hữu tại trạm y tế cấp xã, đến năm 2027 có ít nhất từ bốn đến năm bác sĩ, đến năm 2030 có đủ bác sĩ theo chức năng, nhiệm vụ...

Về cơ sở vật chất, thuốc, thiết bị y tế cơ bản sẽ được bảo đảm cung ứng đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo; 100% số trạm y tế cấp xã được đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế cơ bản theo chức năng, nhiệm vụ.

Về cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính, chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của trạm y tế cấp xã được tổ chức theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập, bảo đảm cung ứng dịch vụ cơ bản, thiết yếu về phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám bệnh, chữa bệnh và các dịch vụ chăm sóc xã hội.

Ngân sách nhà nước bảo đảm kinh phí chi thường xuyên và đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng. Có cơ chế tài chính phù hợp để huy động mọi nguồn lực xã hội đầu tư cho lĩnh vực dịch vụ sự nghiệp y tế công. Ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong bảo đảm tài chính, đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế cho y tế cơ sở, y tế dự phòng, chăm sóc sức khỏe cho người thuộc đối tượng chính sách xã hội, một số đối tượng đặc thù và ở khu vực vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo, lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh và một số đối tượng đặc thù.

Với tinh thần đổi mới mạnh mẽ cả về tư duy và hành động trong tất cả các khâu lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện, toàn ngành y tế sẽ triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để nhanh chóng đưa nghị quyết đi vào cuộc sống, giúp người dân sớm được thụ hưởng các chính sách an sinh xã hội.

Theo đó, bên cạnh đổi mới mạnh mẽ tư duy quản trị, toàn ngành y tế sẽ phối hợp bộ, ngành hoàn thiện thể chế, trọng tâm là xây dựng và trình Quốc hội ban hành nghị quyết ngay trong kỳ họp tháng 10 tới để cụ hóa một số chủ trương, chính sách của Nghị quyết số 72-NQ/TW, trong giai đoạn từ 2025-2030, tập trung hoàn thiện, trình ban hành các Luật: Phòng bệnh; Dân số; An toàn thực phẩm (sửa đổi); Thiết bị y tế; sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá; đồng thời nghiên cứu, đề xuất xây dựng Luật Y, Dược cổ truyền; trình Chính phủ các nghị định để quy định chế độ, chính sách về đào tạo chuyên sâu đặc thù nhóm ngành sức khỏe, phụ cấp ưu đãi nghề cho cán bộ y tế...

Bộ Y tế sẽ sớm ban hành chương trình hành động để triển khai thực hiện nghị quyết, trong đó tập trung triển khai toàn diện các đề án quan trọng như: Xây dựng và triển khai hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia về dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035, đề án phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2026-2030, đề án phát triển du lịch y tế giai đoạn 2026-2030... Và một số đề án về phát triển một số trung tâm y tế chuyên sâu; nâng cao năng lực hệ thống kiểm nghiệm, kiểm định thuộc lĩnh vực y tế; miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình cho người dân; triển khai khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí cho người dân ít nhất mỗi năm một lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên ngay từ năm 2026. Đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số toàn diện, triển khai vận hành bệnh án điện tử, sổ sức khỏe điện tử, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế bảo đảm tiêu chuẩn kết nối, chia sẻ và liên thông đồng bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, bảo hiểm y tế để liên thông dữ liệu, tiết kiệm chi phí y tế và phục vụ quản lý dữ liệu sức khỏe người dân theo vòng đời…

Người đứng đầu ngành y tế nhấn mạnh, miễn viện phí ở mức cơ bản cho toàn dân thông qua bảo hiểm y tế vào năm 2030 là chủ trương hết sức nhân văn, có ý nghĩa an sinh xã hội sâu sắc, giúp phát hiện sớm bệnh tật, giảm chi phí y tế, thể hiện rõ quan điểm người dân là chủ thể trung tâm, được ưu tiên cao nhất trong xây dựng, thực hiện các chính sách tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe. Bộ Y tế đang khẩn trương xây dựng đề án để triển khai chính sách này. Về phạm vi quyền lợi, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần và lập sổ sức khỏe điện tử, quản lý bệnh tật theo vòng đời, từ bào thai đến khi già, việc này được triển khai ngay từ năm 2026. Đến năm 2030, người dân được miễn các chi phí khám bệnh, chữa bệnh ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình.

Theo đó, từ năm 2026, từng bước thực hiện tăng tỷ lệ, mức thanh toán, chi cho phòng bệnh, chẩn đoán, điều trị sớm một số bệnh và đối tượng ưu tiên theo lộ trình từ Quỹ Bảo hiểm y tế để giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh, phù hợp việc tăng mức đóng bảo hiểm y tế theo quy định… Mục tiêu cuối cùng là bảo đảm mọi người dân - không phân biệt vùng miền, giàu nghèo - được tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu, cơ bản mà không phải lo lắng về tài chính. Nghị quyết không đặt mục tiêu “miễn phí tuyệt đối”, mà hướng đến giảm đến mức thấp nhất chi phí đồng chi trả của người dân, tăng độ bao phủ bảo hiểm y tế, giảm tử vong do phát hiện bệnh muộn và xây dựng hệ thống y tế công bằng, bình đẳng, hiệu quả, bền vững và không ai bị bỏ lại phía sau.

Bộ Y tế sẽ chủ động phối hợp chặt chẽ các bộ, ngành, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố để cùng triển khai các giải pháp đồng bộ, hiệu quả, kịp thời, tránh tình trạng “chính sách tốt nhưng triển khai yếu”. Ngành y tế cam kết sẽ triển khai quyết liệt, đồng bộ và minh bạch các giải pháp để nhanh chóng đưa nghị quyết vào cuộc sống, để mỗi người dân thực sự cảm nhận được sự thay đổi tích cực trong từng dịch vụ y tế, từng chính sách chăm sóc sức khỏe. Với sự quyết tâm chung, những mục tiêu như nâng tuổi thọ, giảm gánh nặng chi phí y tế, mở rộng bảo hiểm y tế toàn dân… sẽ không chỉ là những con số trên nghị quyết, mà sẽ dần hiện hữu trong cuộc sống hằng ngày, để người dân được sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn và hạnh phúc hơn.