Ông Phạm Ngọc Đoàn - Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Tân Uyên chia sẻ với chúng tôi về những dự án đơn vị đang được huyện giao và hợp đồng với các chủ đầu tư thực hiện giải phóng mặt bằng. Ông Đoàn cho biết, hiện tại trung tâm đang thực hiện công tác giải tỏa đền bù đối với 14 dự án nhưng mới chỉ tạo mặt bằng sạch và bàn giao được 5 dự án; còn lại đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do nhiều nguyên nhân.
Tìm hiểu chúng tôi được biết, 5 dự án đã hoàn thành việc đền bù bao gồm: Công trình Trung tâm Nước sạch xã Trung Đồng; Trường Tiểu học thị trấn Tân Uyên, đường liên bản xã Hố Mít và 2 công trình điện. Đây là những dự án dễ làm hơn những dự án khác. 9 dự án đang gặp khó, bao gồm: Dự án Kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc (đoạn qua địa phận huyện Tân Uyên); nâng cấp quốc lộ 32 - bản Mường - Nậm Cung (huyện Tân Uyên); đường bờ kè tổ dân phố 26 đi tổ dân phố 7 (thị trấn Tân Uyên); điểm trường trung tâm Trường Tiểu học Trung Đồng; đường trung tâm xã Hố Mít - Suối Lĩnh A - Bản Lầu - Thào A, B - bản K2 (giai đoạn 2); cầu Nậm Be (xã Phúc Khoa); đường trung tâm xã Hố Mít đi xã Pắc Ta; nâng cấp Tỉnh lộ 133 đoạn km0-km21; nâng cấp quốc lộ 32 - Bản Mường - Nậm Cung. Mỗi dự án đều có những khó khăn, vướng mắc riêng, cần sự chung tay hỗ trợ của hệ thống chính trị cũng như cấp ủy, chính quyền cơ sở và các tổ chức chính trị xã hội trong việc tuyên truyền, vận động, thuyết phục, giải thích cho Nhân dân hiểu rõ chủ trương để cùng chia sẻ, ủng hộ.

Cán bộ Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện Tân Uyên nắm hiện trạng đất của gia đình chị Xa Thị Hậu (bản Phùng Phát 1, xã Trung Đồng).

Sau thời gian dài ảnh hưởng bởi bão dịch Covid-19 cũng như biến động giá cả nguyên vật liệu và thời tiết vào mùa mưa, thời điểm này có thể là lý tưởng để các đơn vị nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công. Thế nhưng vướng mắc nhất vẫn là chưa bàn giao được mặt bằng sạch cho đơn vị chủ đầu tư. Trong đó, dự án cấp thiết nhất hiện nay trên địa bàn huyện Tân Uyên phải kể đến Dự án Kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc (đoạn qua địa phận huyện Tân Uyên). Đây là dự án do Chính phủ Úc tài trợ, đòi hỏi khắt khe về tiến độ và quy trình thủ tục do bên tài trợ đưa ra. Tuy nhiên, tính toán chi phí tổ chức cho công tác giải phóng mặt bằng, hiện nay đơn vị chủ đầu tư là Ban Quản lý Dự án 2 (Bộ Giao thông - Vận tải) đang chậm bố trí với nguồn vốn khoảng 8 tỷ đồng.
Tại xã Trung Đồng, có tổng số 169 hộ bị ảnh hưởng bởi dự án trên nhưng do kinh phí bố trí chưa kịp thời nên đến thời điểm hiện tại mới chỉ giải ngân được cho 31 hộ; 138 hộ còn lại dự kiến sẽ giải ngân trong tháng 10. Chị Xa Thị Hậu (bản Phiêng Phát 1) mong mỏi: Gia đình tôi có 4 thửa đất thuộc diện bị ảnh hưởng bởi dự án đường cao tốc với tổng diện tích 155m2. Diện tích này được cán bộ chuyên môn đo đạc, kiểm đếm cách đây 1 năm nhưng đến nay gia đình tôi vẫn chưa nhận được tiền đền bù.
Không chỉ chậm vốn, “vướng” hiện nay nữa là một số gia đình có cốt nhà bị ảnh hưởng hoặc cự ly giữa nhà với hành lang của đường quá gần làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt nên chưa nhất trí với đơn giá bồi thường về đất và tài sản trên đất. Thêm vào đó, hiện trạng sử dụng đất có sai khác với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất dẫn đến vướng mắc trong việc xây dựng phương án bồi thường. Còn một thực trạng nan giải trong dự án này đó là các chủ quản lý, khai thác, sử dụng các công trình hạ tầng kỹ thuật (Điện lực, Viettel, Vinaphone) chưa di dời.
Với hàng loạt “chướng ngại vật” nêu trên, Trung tâm Phát triển quỹ đất hiện đang tìm cách tháo gỡ bằng cách kiến nghị với Ban QLDA 2 sớm bổ sung khoảng 104 tỷ đồng để chi trả cho công tác giải phóng mặt bằng. Xem xét điều chỉnh một số nội dung trong thiết kế; đồng thời thống nhất sử dụng nguồn kinh phí thực hiện di dời các công trình công cộng bị ảnh hưởng.
Đối với các dự án đầu tư hạ tầng giao thông trên địa bàn huyện cũng đang trong tình trạng “rối như tơ vò”. Chẳng hạn cùng 1 dự án nâng cấp nhưng đối với tuyến quốc lộ 32 - Bản Mường - Nậm Cung, chỉ một số ít hộ được bồi thường giải phóng mặt bằng do đường cắt ngang hoặc chênh cốt nhà ở, còn tuyến đường tỉnh 133 đoạn km0-km21 các hộ thuộc diện ảnh hưởng lại được đền bù. Còn lại các dự án khác, các hộ dân chưa đồng thuận với việc hiến đất, do vậy chưa ký được phiếu xác nhận đo đạc quy chủ sử dụng đất. Hoặc với những dự án có kinh phí đền bù thì quá trình mua bán, chuyển nhượng đất của các hộ không qua chính quyền làm thủ tục nên việc quy chủ, thống kê kiểm đếm đất không dễ dàng.
Ông Phạm Ngọc Đoàn cho biết thêm, với khối lượng công việc lớn song hiện nay đội ngũ cán bộ thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của trung tâm chỉ có 4 người nên không thể đảm nhận hết các công việc theo đúng tiến độ. Do đó, thời gian tới, đơn vị đề nghị với chính quyền cơ sở tăng cường thêm đội ngũ cán bộ địa chính ở các xã để cùng với cán bộ của trung tâm thực hiện. Trung tâm cũng kiến nghị thường xuyên với chính quyền các cấp, các chủ đầu tư về những vướng mắc để cùng tháo gỡ, đặc biệt là khó khăn trong việc phân bổ vốn. Về việc người dân chưa đồng thuận do đơn giá bồi thường chưa hợp lý, chúng tôi sẽ phối hợp với cấp ủy, chính quyền cơ sở tăng cường vận động bà con ủng hộ chủ trương và chia sẻ quyền lợi để các dự án sớm thi công đưa vào sử dụng phục vụ lợi ích cho chính người dân.